Een eigen boomgaard beginnen is steeds meer een hype. Vooral de eco-rassen en oude fruitrassen worden veel bij particulieren aangeplant. Het is belangrijk om vooraf goed te bedenken wat je wilt, zodat je de rassen op elkaar kunt afstemmen, en ook de maten helemaal naar je wens kunt zetten.
Vooronderzoek van de grond
Voordat u begint aan een eigen boomgaard is het belangrijk te weten welke grond u heeft zodat u de beplanting hierop kunt aanpassen. Kersenbomen hebben bijv. graag zandgrond, terwijl appelbomen liever op de klei staan. Laat voor een deskundig advies een grondonderzoek doen door een hovenier in de buurt: die kan u meer informatie geven over hoe u uw grond kunt verbeteren voor de fruitteelt.
Het uitkiezen van de maten, en het uitmeten van de ruimten.
Voordat u rassen gaat uitkiezen is het belangrijk om de maat (laagstam, halfstam, hoogstam) van uw boomgaard te beslissen, en natuurlijk de keuze te maken of u de bomen bomen laat zijn, of dat u ze leidt. Deze opties hebben allemaal voordelen en nadelen welke ik hieronder zal bespreken.
Laagstam fruitbomen zonder lei
Laagstam fruitbomen worden tegenwoordig het meeste gebruikt in de boomgaard. Deze fruitbomen hebben hun eerste takken op 50cm. en zijn in totaal 2.5 meter hoog. Dit zorgt er voor dat het plukken goed mogelijk is. Ook is het onderhoud van deze bomen makkelijk. U kunt het beste 2 meter tussen de bomen houden (stam naar stam), maar meer is beter. Zet de fruitbomen het liefst niet te dicht naast elkaar: fruitbomen hebben licht en warmte nodig. Als u de fruitbomen in uw gaard gaat leiden kunt u de bomen dichter bij elkaar plaatsen. Houd u ook rekening met een pad om goed tussen uw fruitbomen te kunnen lopen. Ga er zeker van uit dat u een meter nodig heeft als pad, liefst zelfs iets meer.
Jonge aanplant laagstam fruitbomen op eigen kwekerij. Ruimte tussen is te klein omdat de boomgaard tijdelijk is.
Schematische weergave laagstam boomgaard zonder lei.
Laagstam fruitbomen met leirek.
Het voordeel van geleide fruitbomen in een boomgaard is dat u meer fruit per m2 kunt oogsten. Natuurlijk hoeft u geen fruitbomen in leirek bij ons te kopen om dit te kunnen doen. Voor een geleide boomgaard kunt u normale laagstammen kopen, en deze zelf leiden. Wat ideaal werkt is aan de uiterste hoeken van het land palen te slaan, in combinatie met eventuele andere balken, en hiertussen iedere 10cm. een draad te spannen. Let er wel op dat dit niet in de bomen kan snijden, en stevig is. Boomband is bijv. ideaal, ijzerdraad erg slecht. De verhoudingen tussen de fruitbomen is ietswat anders dan bij gewone laagstam bomen, ze staan liever iets breder uit elkaar maar de ruimte naar de paden is vele malen kleiner. Deze methode gaat beter met de ruimte om en is makkelijker met onderhoud, maar geeft niet het oudentieke gevoel van de echte fruitbomen. Neem bijv. de afbeelding hier rechtsboven met enkel een halve meter tussen de boom en het pad, maar 2 meter tussen de boompjes in. De ruimte die tussen de boompjes wordt genomen verschilt enorm, en kan dus ook groter of kleiner zijn. Dat is uw eigen keuze.
Schematische weergave van rij leibomen via draadsysteem.
Halfstam en hoogstam fruitbomen in een boomgaard
Ook half- en hoogstam fruitbomen kunnen prima gebruikt worden in een boomgaard. Halfstam valt nog net te plukken zonder ladder, voor hoogstammen is wel een ladder benodigd.
Andere maten bij halfstam- en hoogstam fruitbomen.
Ruimte tussen bomen | Stamhoogte (begin draden leisysteem) | |
Laagstam | 2m | 40/50cm. |
Laagstam lei | 2m | 40/50cm. |
Halfstam | 2.5m | 120/130cm. |
Halfstam lei | 2.5m | 120/130cm. |
Hoogstam | 3m | 175/185cm. |
Hoogstam lei | 3m | 175/185cm. |
Voor meer informatie over deze maten kunt u kijken op deze pagina.
Pas aangeplante halfstam boomgaard bij Fruitbomen.net. Ruimte tussen is te klein omdat de boomgaard tijdelijk is.
Rassen kiezen
Het is mogelijk om een boomgaard te maken met appelbomen, perenbomen, kersenbomen, pruimenbomen enz. gemengd. Hierbij moet u rekening houden dat de peer meer omhoog groeit, terwijl de andere fruitbomen meer de breedte opzoeken. Er zijn natuurlijk ook talloze andere eigenschappen waarop u de fruitrassen uit kunt kiezen. Enkele belangrijke:
- Pluktijd. Kies rassen die u op verschillende tijden kunt plukken, en houd u ook rekening met hoe lang de rassen te bewaren zijn. Zo kunt u uit een goede boomgaard een lange tijd fruit halen, en heeft u niet al het fruit tegelijk.
- Bestuiving. Zorg dat alle rassen in uw boomgaard bestoven worden, dit kan op deze pagina.
- Gebruik. Neem een stoof- en handpeer, een moes- en handappel. Een gewone en een bakpruim enz. Zo heeft u altijd het juiste fruit voor het juiste gerecht.
- Smaak. Smaken verschillen. Als u de ruimte heeft, kunt u er het beste voor zorgen dat er voor iedereen wat bij zit!
Een handig overzicht met deze eigenschappen kunt u hier vinden.
Referenties
Foto van hoogstam boomgaard met schapen door Cultureel Gelderland. CC0 1.0 licentie.